Toolkit inclusief onderwijs – ondersteuning en begeleiding

In groepen en scholen met een grotere diversiteit is (meer) ondersteuning, begeleiding en soms ook zorg nodig voor de leerlingen, voor de ouders, voor de leraren en voor de scholen zelf. Die ondersteuning kan van binnen de school komen, maar ook van buitenaf.
In deze rubriek vind je gereedschappen rond thema’s als: ondersteuning voor leerlingen, ondersteuning voor ouders, ondersteuning voor leraren, ondersteuning voor scholen, de rol van het gespecialiseerd onderwijs voor inclusie en ondersteuning door jeugdhulp.

Uitgaan van Diversiteit Co-Teaching

Itemnummer: 23003

Uitgaan van Diversiteit Co-Teaching

Op weg naar volledige team-teaching

Baukje Janse e.a.
Framework Educatieve Dienstverlening - Alphen aan den Rijn (2019)

thema's doelgroepen verder lezen sector
  • Op weg naar inclusie: wat doet er toe en wat zijn de uitdagingen?
  • Co-teaching: wat is het en waarom doe je het?
  • Vormen van co-teaching
  • Implementatie van co-teaching
  • Meer gepersonaliseerd leren
  • Omgaan met diversiteit
  • Handelingsgericht werken
  • Voorbeelden co-teaching en onderzoek
  • schoolleiders
  • ib'ers/zoco's
  • ondersteuners
  • leraren
   po/vo

Samen inclusief onderwijs realiseren

Itemnummer: 23005

Samen inclusief onderwijs realiseren

Een handboek voor professionals binnen en buiten het onderwijs

Anke de Boer, Elke Struyf, Sara Nijs, Simone Doolaard
Acco - Leuven (2022)

thema's doelgroepen verder lezen sector
  • Attitudes en competenties
  • Duurzaam werken aan een inclusieve school
  • Differentiatie - adaptief lesgeven
  • Leraar-leerlingrelaties
  • Co-teaching
  • Samenwerking met ouders en leerlingen
  • Samenwerking met externen
  • leraren
  • ib'ers/zoco's
  • ondersteuners
   po/vo

European Toolkit for Schools

Itemnummer: 23024

European Toolkit for Schools

Promoting inclusive education and tackling early school leaving

website School Education Gateway

thema's doelgroepen verder lezen sector
  • Website met Europese toolkit voor scholen voor de bevordering van inclusief onderwijs en bestrijding van voortijdig schoolverlaten. Naast algemene informatie ook specifieke informatie over/voor:
  • Schoolbesturen
  • Leraren
  • Ondersteuning van leerlingen
  • Ouderbetrokkenheid
  • Samenwerken met partners van buiten de school
  • leraren
  • ib'ers/zoco's
  • ondersteuners
  • schoolleiders
  • beleid en bestuur
 www.schooleducationgateway.eu po/vo/mbo

The Index for Inclusion

Itemnummer: 23030

The Index for Inclusion: developing learning and participation in schools

 

Tony Booth & Mel Ainscow
Centre for Studies on Inclusive Education - Bristol (2011)

thema's doelgroepen verder lezen sector
  • De Index is een praktisch hulpmiddel voor zelfevaluatie en verbetering van scholen en andere onderwijsinstellingen. Inclusie zoals beschreven in de Index, is een principiële benadering van het ontwikkelen van onderwijs; het richt zich op culturen, beleid en praktijken die iedereen aangaan: kinderen en volwassenen, scholen, gezinnen en lokale gemeenschappen.
  • Voor beginnende en gevorderde scholen op het pad naar inclusie
  • Identificatie van attitudes, belemmeringen, mogelijkheden en inspanningen m.b.v. indicatoren
  • Suggesties voor ontwikkeling, georganiseerd langs drie dimensies van verbetering: beleid, praktijken en culturen
  • leraren
  • ib'ers/zoco's
  • ondersteuners
  • schoolleiders
  • beleid en bestuur
 Download de publicatie (versie 2002, Engelstalig, PDF):
www.informatiepunt-inclusiefonderwijs.nl

Korte samenvatting (Engelstalig):
www.csie.org.uk 		po/vo

Klassenmanagement NCOJ

Itemnummer: 23035

Pedagogisch Klassenmanagement voor inclusief onderwijs

 

Marij Bosdriesz & Dolf van Veen
Nederlands Centrum Onderwijs & Jeugdzorg - Amsterdam

thema's doelgroepen verder lezen sector
  • De website is het resultaat van het Programma Pedagogisch Klassenmanagement. De daar verzamelde kennis en inzichten zijn heel geschikt als ondersteuning voor inclusief onderwijs. Het is met name geschikt voor beginnende leerkrachten. De website omvat drie onderdelen: visie – bouwstenen – achtergronden.
  • Visie: de richtinggevende principes en de bewegingsrichtingen die in dit programma centraal staan.
  • Bouwstenen: deze worden gevormd door onderwijsstrategieën op vier terreinen: organisatie, instructie, gedragsmanagement en zorg. Bij elke bouwsteen zijn oefeningen opgenomen, evenals tips en verwijzingen naar achtergrondinformatie.
  • Achtergrond: artikelen die de achtergrond belichten van de visie op klassenmanagement. Tevens wordt een overzicht gegeven van in Nederland veel gebruikte programma's voor klassenmanagement.
  • leraren
  • ib'ers/zoco's
  • schoolleiders
  • ondersteuners
  • opleiders
  • ouders/leerlingen
 www.klassenmanagement.ncoj.nl po/vo

Samenwerkingsverbanden stimuleren inclusiever onderwijs

Itemnummer: 23037

Samenwerkingsverbanden stimuleren inclusiever onderwijs

 

Marij Bosdriesz & Dolf van Veen
Nederlands Centrum Onderwijs & Jeugdzorg - Amsterdam (2024)

thema's doelgroepen verder lezen sector
  • Negen portretten van samenwerkingsverbanden
  • Voortgang, opbrengsten en stappen vooruit voor inclusiever onderwijs
  • Beeld van belemmerende en bevorderende factoren en (werkzame) strategieën om voortgang en (betere) resultaten te boeken voor leerlingen
  • ib'ers/zoco's
  • schoolleiders
  • beleid en bestuur
  • ondersteuners
  • ouders/leerlingen
 www.informatiepunt-inclusiefonderwijs.nl po/vo

Special Educational Needs in Mainstream Schools

Itemnummer: 23038

Special Educational Needs in Mainstream Schools

 

The Education Endowment Foundation (2024)
 

thema's doelgroepen verder lezen sector
Leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften hebben de sterkste behoefte aan uitstekend onderwijs en hebben recht op voorzieningen die hun prestaties en plezier op school ondersteunen. Dit rapport geeft vijf ‘evidence-based’ aanbevelingen voor scholen en leraren om leerlingen met SEND te ondersteunen.
  • leraren
  • ib'ers/zoco's
  • schoolleiders
  • ondersteuners
 www.informatiepunt-inclusiefonderwijs.nl po/vo

Toelichting doelgroepen/functies

In deze gereedschapskist vallen onder kopjes van doelgroepen de volgende functies/groepen:

  • leraren: leerkrachten - docenten - klassen-/onderwijsassistenten - mentoren
  • ib’ers en zorgcoördinatoren
  • schoolleiders: schoolleiders - afdelingsleiders
  • ondersteuners: consulenten samenwerkingsverband, (v)so, jeugdhulp, andere externen
  • opleiders (van eerste en tweedegraads lerarenopleidingen)
  • beleid en bestuur: bestuurders en beleidsmedewerkers van samenwerkingsverbanden, gemeenten en schoolbesturen
  • ouders en leerlingen

Rubrieken gereedschapskist en toelichting doelgroepen