primair onderwijs

Praktijkbeschrijving de Meierij

Het samenwerkingsverband in de regio telt circa 110 scholen waarvan een school voor speciaal basisonderwijs (sbo) en zes scholen voor gespecialiseerd onderwijs (so). De Meierij realiseert inclusiever onderwijs door het sbo af te bouwen en te integreren in het reguliere basisonderwijs. Van de oorspronkelijke vijf sbo-scholen is er in schooljaar 2024/25 nog een over.

Logo de Meierij swv primair onderwijs

Kinderen die voorheen op het sbo zaten volgen nu grotendeels onderwijs in het regulier onderwijs, met een individueel arrangement. Daarnaast werkt het samenwerkingsverband met kortdurende en tijdelijke groepsarrangementen in het regulier onderwijs. Er wordt actief gewerkt aan terugplaatsing. Onderzoek door een externe partij naar de ontwikkeling, resultaten en tevredenheid bij kind en ouder(s) laat overwegend positieve uitkomsten zien.

Uitgangspunten van de Meierij

WSNS en passend onderwijs hebben in de loop der jaren de structuur voor basisondersteuning op reguliere basisscholen versterkt. Gevolg was een sterke daling van het aantal sbo-leerlingen in de Meierij wat personele, organisatorische en kwaliteitsproblemen opleverden voor de sbo-scholen. Daarom is in 2016 met alle stakeholders een Meierij-brede visie ontwikkeld voor de toekomst van de sbo-scholen.
Het samenwerkingverband streeft de volgende doelen van de afbouw van het sbo na:

  • inclusiever en thuisnabij passend onderwijs aanbieden
  • expertise van sbo behouden, uitwisselen en integreren in het regulier basisonderwijs
  • beperken van de instroom in het sbo
  • uitstroom leerlingen naar regulier voortgezet onderwijs i.p.v. voortgezet speciaal onderwijs
  • weinig tot geen instroom sbo-leerlingen in het speciaal onderwijs
  • sterkere band creëren tussen basisonderwijs en speciaal basisonderwijs(-expertise)
Schema van de weg naar inclusief binnen de Meierij

Wat inclusiever onderwijs in de Meierij kenmerkt

Leerlingen die voorheen naar het sbo gingen volgen nu onderwijs in het reguliere basisonderwijs. Dit heeft niet geleid tot meer verwijzingen naar het so. Vooral het individueel arrangeren met de leerkracht en ouders op kindniveau werkt om de meeste kinderen een passende plek te bieden in het reguliere onderwijs.

Daarnaast zijn er voor kinderen, maar ook om scholen nog beter te ondersteunen, specifieke en flexibele parttime-groepsarrangementen in het regulier onderwijs. In een groepsarrangement worden leerlingen met vergelijkbare ondersteuningsbehoeften tijdelijk en kortdurend geclusterd buiten de reguliere groep. Het is de bedoeling om vanuit een specifieke groepsaanpak de leerlingen voldoende handvatten te bieden om weer binnen de reguliere groep verder te kunnen. De leerkracht van de reguliere groep krijgt tools aangereikt, waarmee het handelingsrepertoire wordt versterkt. Er zijn onder meer groepsarrangementen rondom hoogbegaafdheid, gedrag (impulsklassen i.s.m. ouders), Topgroepen, gedragsproblemen in de bovenbouw en jonge-kind-groepen.

Thuisnabij onderwijs

Onderzocht wordt hoe specialistische voorzieningen meer thuisnabij gebracht worden. Zo wordt met het speciaal onderwijs bekeken of so-klassen in het reguliere onderwijs gevestigd kunnen worden. Daarnaast zijn er steeds meer symbiose-plaatsingen en groeit het aantal terugplaatsingen vanuit het speciaal onderwijs. De sbo-vestiging is vanwege het lokaal ontbreken van een thuisnabije specialistische setting in ontwikkeling naar een inclusievere voorziening.

Kentalis (cluster 2) begeleidt op verschillende scholen binnen het reguliere onderwijs leerlingen met het oogmerk hen een passende onderwijsplek te bieden. Medewerkers van cluster 2 zijn verder toegevoegd aan de ondersteuningsteams van het samenwerkingsverband.

De Meierij is inspiratieregio voor de aansluiting onderwijs – jeugdhulp, met projecten als de 'doorbraakaanpak onderwijs-zorg', waarin jeugdprofessionals meewerken in zes integrale kindcentra. Verder wordt gewerkt aan integraal arrangeren door onderwijsondersteuning en beschikkingsvrije jeugdhulp te combineren.

Zo stimuleert de Meierij inclusiever onderwijs

Het samenwerkingsverband faciliteert zijn multidisciplinaire Ondersteuningsteams om de beste ondersteuning voor een leerling vast te kunnen stellen en te bieden. In deze teams is expertise beschikbaar van onder meer orthopedagogen, schoolpsychologen, ambulant begeleiders, gedragscoaches en medewerkers van cluster 2. Zij kunnen in de klas het kind, maar meer nog de leerkracht ondersteunen.

In elke regio van de Meierij zijn verschillende groepsarrangementen beschikbaar. Er zijn arrangementen voor: kinderen die gedragsmatig een time-out nodig hebben; kinderen die vanuit instellingen en voorschoolse voorzieningen komen met een achterstand, kinderen die begaafd zijn; begaafd en speciaal of dubbel speciaal; kinderen met ondersteuningsbehoeften op het gebied van werkhouding en/of gedrag; en leerlingen van basisscholen die leren door te doen en zo ‘meer in hun kracht te zetten’.

Ontwikkelpunten inclusiever onderwijs

In het streven naar verbeteringen denkt de Meierij onder meer aan het verbreden van het draagvlak voor inclusiever onderwijs, versterking van de rol van de intern begeleider als coach voor leerkrachten, doorgroeien van individueel naar meer geclusterd arrangeren binnen de reguliere basisschool om het niveau van de basisondersteuning te versterken, en het ontwikkelen van een visie op tijdelijke plaatsingen en inclusiever onderwijs in/met het speciaal onderwijs.

Op schoolniveau zijn werkpunten in te zetten op de vraag hoe scholen leerlingen (en hun ouders) beter kunnen worden betrokken bij hun eigen leer- en zorgtraject, hoe expertise vanuit het speciaal onderwijs ingezet kan worden in het regulier onderwijs, en te onderzoeken wat mogelijk of nodig is om teams (en scholen) beter toe te rusten voor inclusiever onderwijs.